“Straat van Malakka, een blikken windhapper en “Klaar met Machienes”
We waren onderweg met de “ Forest Hill” geladen met het vloeibare goud van de Perzische Golf ergens in de Straat van Malakka naar Japan, het zal in begin 1965 zijn geweest want ik herinner me nog dat ik assistant wtk. was. Ik liep de namiddag wacht bij Ome Rinus Kuipers! Rinus was de oudste 3e wtk, dus kan ook nog laat 1964 zijn geweest? Hoe dan ook het was Vrijdagmiddag, dat weet ik zeker! Zoals uit het volgende duidelijk zal worden!
Gerrit Groen was handlanger in de MK en een beer van een vent! Gerrit en ik stapten letterlijk tegelijk aan boord terwijl “de Hill” bij de Verolme werf in Rozenburg op stootgaren lag, alle twee voor onze eerste reis! IK was groen en Gerrit heette Groen! Op vrijdagmiddag was het de taak van Gerrit om de ketelpakken die sinds de vorige dag eerst in een ouwe drum waren uitgekookt verder uit te soppen en in de top van de machienekamer te drogen te hangen. Achter in de kont van het schip aan Bakboord was er een wasserij gebeuren met een betegelde vloer en Gerrit kletste die ketelpakkies op de tegels en ging d’r met de bezem en z’n blote kakkies overheen alsof het niks was, uitspoelen en hup de volgende; ik zie hem in gedachten nog zo staan!
Mijn taak was het om rondjes in de Machiene Kamer te lopen voor de Chef van de wacht, dus ook naar de stuurmachiene kamer en ik ging dus meestal bij Gerrit langs op Vrijdags om wat te ouwehoeren. (Dat was ook nog in de tijd dat er werd opgemerkt om niet al teveel met “de bemanning” te ouwehoeren! Of dat de ouwe kommentaar leverde omdat ik gebreide wollen sokken aan had onder m’n uniform, i.p.v. de dunne zwarte!!) Nu was die hete wasserij in de tropen in dat krappe vochtige hokkie niet bepaald een plezierige klus en Gerrit had dan ook pronto een paar ouwe verfblikken waar de bodem was uitgehakt IN de patrijspoorten gestoken als windhappers om zodoende een beetje wind naar binnen te krijgen. Het was een prachtig zeetje en de reis ging redelijk naar wens! Of ik nu net diezelfde middag nog bij Gerrit langs was geweest of nog niet DAT herinner ik me niet meer, wat ik me WEL herinner is dat ik net een bakkie stond te doen bij de manouvreerstand met Rinus Kuipers rond een uur of twee en dacht het hele bedrijf onder volle kontrole te hebben (ik was toen nog naief genoeg om dat te denken! Dat ging later wel over!) toen de telegraaf zonder slag of stoot als een idioot begon te rinkelen!! We sprongen alle twee als door bijen gestoken uit onze plaatsloffen (met houten pennetjes!), IK omdat ik bijna in m’n broek scheet van schrik en Rinus om er als de bliksum op te reageren!
We hadden niks aan het schip gevoeld, dachten natuurlijk van alles en nog wat maar begonnen de hoofdmachiene af te slekken, d.w.z. dat deed Rinus en ik rende rond op het koelerbordes en probeerde op zijn commando’s om hier en daar aan afsluiters te draaien, de kar verder af te koelen en om van hete zware olie op de lichtere diesel olie voor het manouvreren van de hoofdmachiene over te gaan. Na eventjes kwamen ook de Hoofdwtk en de 2e wtk naar beneden rennen om ons een handje te helpen. Dit was dus nog in de tijd dat er NIKS direct van de brug werd gemanouvreerd, NIKS automatisch ging, ALLES op het handje, GEEN afstand-thermometers of manometers of wat dan ook, dus in dit soort gelegenheden leerde je om rap rond te rennen en aan de goeie afsluiters te draaien (of er met je tengels vanaf te blijven!) anders werd je dat snel duidelijk gemaakt wat de heren wtk’s van je dachten!! (Dit soort gijntjes waren ook een bijzonder goede leerschool om te zorgen dat je het bedrijf echt kende en wist welke afsluiter WAAR voor diende en vooral WAAR hij zat! Dit waren niet bepaald de goede momenten om domme vragen te stellen!) Er moest als de duvel een 2e generator op het net, en luchtcompressoren bij en lucht op de kar en 2e stuurmachiens bij enz. Het schip ging langzamer varen , we draaiden rond dat was duidelijk en niet al te lang daarna kregen we het verzoek van “Stoom aan dek” en “Water aan dek” te leveren, nu moest het toch pot hier en gunder niet gekker worden! midden in de Straat van Malakka en ik liep letterlijk met m’n bloemkooloortjes te klapperen, wist ik veel! e Hoofdwtk. stuurde me na een tijdje naar de gassluis aan dek om eens polshoogte te nemen en even te kijken wat die knakkers aan dek nu allemaal aan het uitvreten waren!! Klats boem voor ik de trap op was “ Klaar met Machienes” op de telegraaf!
WAT
was er nu gebeurd??? Daarvoor gaan we eventjes terug naar Gerrit en z’n
bloedhete ketelpakkies hok in het achterschip aan Bakboord!
Rappido z’n kop door het verfblik EN daar schoot een Indische Prauw ONDERSTE BOVEN met een paar bruine mannetjes er aan hangend, schreeuwend op volle borst!!, door het schroefwater langs de kont van het gelukkig diepliggende schip!! Gerrit had nog niet zooolang gevaren maar IETS klopte hier dus niet helemaal! Hij reageerde als de bliksum en rende als een haas via de poop en buitenom via de dekken naar de brug! Wat hij daar precies wel of niet zag DAT ben ik NU vergeten, het is al vele jaren geleden! Wel herinner ik me dat de stuurman van de wacht zijn vrouw bij zich had en (‘smiddags is het altijd rustig!!!) door Gerrit van de ongewone passage van deze omgekeerde prauw op de hoogte moest worden gesteld!! Hij was kennelijk, met behulp van zijn ega een kruis-peiling aan het nemen! De prauw hadden we inmiddels al een mooi endje achter ons gelaten!!
De
stuurman moest zijn ladingplan even aanpassen i.v.m. deze ongekende wending in
zijn werkzaamheden van dat moment, begon aan toeters, bellen EN telegrafen te
rukken EN het gezag kwam boven water, dus Gerrit dacht: “Effe wegweze!”
De
stoomvoorziening naar dek was inmiddels geregeld, het machiene-bedrijf weer
onder kontrole na de kapriolen van de collega’s aan dek en het was feitelijk
wel een grappige zaak, (van mijn kant bekeken!) De sterke verhalen deden
onmiddelijk de ronde, de bezigheden van de stuurman werden uitgebreid besproken!
Waren die jongens express schuin de boeggolf ingevaren??? Om zodoende een
aanvaring te claimen?? Waren we dwars door een ploegje visserslui met sampams
gevaren?? Die had je daar toen bij de bosjes! Ik laat
het allemaal aan de voorstelling van de met de Staat van Malakka bekende lezer
over, wat echter zonder twijfel ZEKER
IS is:
Het schip kwam redelijk snel weer op gang en er werd koers gezet richting Sumatra! De opgeviste maten wilden terug naar Palembang, maar in die dagen was het ongezond voor de carriere van de ouwe om binnen de territorische wateren van Indonesie te komen als je een Rood-Wit en Blauw op de kont had staan! Dat was TOEN nog een normale zaak!! Ik herinner me dat we die avond om een uur of 9 in het pikkedonker weer de vaart uit het schip haalden, we waren nu net buiten de territoriale wateren van Indonesie, vlak bij Palembang. Inmiddels waren de visserslui uitgerust met van alles en nog wat om weer van de schrik??? te bekomen, zakken rijst, kleren, eten, drinken, sigaretten en drank! Het was een algemene mening dat ze een goeie dag op zee hadden gehad!
De prauw werd overboord gepiekeld, de visserlui er in en dat was dat, varen met die hap!!! Machiene kamer Langzaam vooruit, Halvekracht! EN Volle kracht verder op weg naar Japan met een bak met olie na een intermezzo in de Straat van Malakka. Gerrit maakte de ketelpakken wasserij af op Zaterdag! Ongetwijfeld heeft de ouwe een scheepsverklaring opgemaakt en zijn er aantekeningen in het journal gemaakt! Wellicht is er ook wat te praten geweest voor de Raad van de Scheepvaart, toendertijd maakte ik me daar niet zo druk over! Wel kan ik me herinneren dat we terug uit Japan, weer gingen laden in de Perzische Golf met bestemming Karachi. In Karachi werd de betroffen stuurman met zijn vrouw vervroegd afgelost! Kan me niet herinneren dat ie ooit terug gekomen is!
Een ieder was er van overtuigd dat het tot windhapper omgebouwde verfblik EN het schcrpe gehoor van Gerrit Groen de redding betekende voor die visserslui.
MVG Harry G. Hogeboom
